ՊԱՐՈՒՅՐ ՍԵՎԱԿԻ ԱՆՀԱՅՏ ՆԱՄԱԿԸ ԳՈՒՐԳԵՆ ՄԱՀԱՐՈՒՆ

1961 թվական: Ամառ: Շատերն են արդեն թողել Երեւանը ամառային շոգերին չհանդիպելու համար: Նրանց թվում է Մահարին, որը սիբիրյան «տուրից» հետո ոչ մի ամառ չի մնացել Երեւանում: Ամառը հարմար է նաեւ «ազգամիջյան բարեկամական կապերի ամրապնդման համար»: Մոսկվայում հունիսի 16-ից նախատեսվում են հայկական պոեզիայի օրեր: Միջոցառումը շարքային չէ: Հայ ընտրյալներին սպասում է «պտույտ մը» Ռուսաստանի քաղաքներով: Մեկնողների ցուցակ ընկնելու համար սկիզբ են առնում ներհակ գործընթացներ: Տեղերը սահմանափակ են: Պայքարի թոհուբոհում գրեթե աննկատ է անցնում Վահագն Դավթյանի «հրաժարիմքը»……

Վերջապես խումբը ձեւավորվում է: «Զոհերն» անխուսափելի են: Ինչպես Պալանկայից Մահարին հարցրեց իր նամակագիրներին, մենք էլ տանք «ովքե՞ր են խմբում» եւ «ո՞ւմ չեն տարել» հարցերը եւ կարդանք պատասխանները:

Սկսենք աննշան կրճատումներով հենց Սեւակի նամակից, որը գրվել է հունիսի 24-ին` Լենինգրադից.

«Գուրգեն Խան, սիրելի, սիրելի՜՜՜.

Երեւի մտածում ես, որ ինձնից էլ «բան դուրս չեկավ»:

Մեղավորը ես չեմ, այլ… պարագաները:

Նամակներդ երկա՜ր սպասել էին ինձ – գյուղում էի [1]:

Երբ ստացա` ամենայն լրջությամբ մի քանի անգամ հրաժարվեցի, բայց վերջում “не выдержала душа поэта” եւ – համաձայնվեցի ընկերանալ ընկերներիս Մոսկվա-Յարոսլավ-Լենինգրադ երթուղով:

Օրերը խիտ էին, լեցուն անհանդիպում հանդիպումներով եւ հանդիպումներով հանդիպակաց, կոնյակով եւ հանքային ջրերով, արեւով ու անձրեւով:

Հիմա Լենինգրադն ենք: Իր յուրահատուկ եղանակով: Բոլորը դրսումն են: Ես` անկողնումս: Բայց – ավա՜ղ. ոչ թե «ման գալ»-ուց հետո, այլ պարզապես մրսած-հիվանդ եմ:

Սպասում եմ արեւի եւ առողջության:

Հին հարցերիդ պատասխանեմ:

Երեւանում ուշադրության արժանի ոչ մի բան չկա(ր):

«Հոդվածիկդ» վաղուց տպված է [3]:

Գիրքս, քո ստորագրությունից հետո էլ, չտպեցին – հետաձգեցին 62-ին [4]:

Նույնը` Համոյի հետ:

Ինչու` չհասկացանք:

Նաիրու հոբելյանը անցավ սառն ու պաշտոնական:

Սեւունցի հոբելյանին, разумеется, չկայի…

Քո հոբելյանը կլինի շուտով եւ… սրտառուչ բառերի փնտրտուք չի լինի…

Իմ հոբելյանը… երկրորդ օրն է, ինչ նշում եմ իմ հոբելյանը` պառկած մահճակալիս մեջ եւ ոչ թե վրա (ճիշտը` «…ին» – «մահճակալին) [5]:

Ընկերս նաեւ N (համար)ակիցս, նախկին մրցանակակիր եւ այժմյան բեղակիր Գեւորգ Էմինը (նույն ինքը Գէորգ Եմին), ինձ մենակ թողած` ի՞նչ է տալիս, ի՞նչ է առնում` չգիտեմ: Բայց կարեւորն է այն, որ մեր երկկողմյան համաձայնությամբ, մի քանի օր հետո, երբ մենակ մնանք, այսինքն ճամբա գցենք մեր արյունա-գրչա-հյուրանոցակիցներին, կջանանք շատ բան տալ եւ համապատասխան բան առնել…

Եվ, հավանաբար, մեկ անգամ էլ անհանգստացնենք քեզ մեր ծուռտիկ-մուռտիկ ձեռագրով:

Որ «ծերությունիցդ» ջահելություն ես սարքել եւ մեզ ձեռ ես առնում – շատ լավ ես անում:

Որ մենք նույնը հիմա չենք կարողանում անել – չհասկացա՜……

Հա, մոռացա նշել, թե ովքեր ենք եկել: Նաիրին, Գեղամը, Էդուարդը, Էմինը, Համոն, Սիլվան, Մարոն, Գրիշան, Հրաչիկը, Դարբնին, Հակոբը, Վերան (քոնը` Զվյագինցեւան) [6], Իրինա Սնեգովան, Գրաշին եւ, եւ… ես, եւ… երաժիշտներ – 5-6 հոգի:

Ամսույս 28-ին վերջանում է մեր պաշտոնական կյանքը:

Բոլորը, կարծեմ, մեկնելու են:

Իմ ու Գեւորգի միտքը «խարաբ է»:

Այդ «խարաբության» ժամանակ էլ կհիշենք ու կգրենք քեզ:

Հասցեդ փոխված լինի`

նամակներս ետ կստանանք:

Քեզ գրկելուց ու համբուրելուց առաջ սպասում եմ անառակ Գեւորգին, որ մի քանի խոսք էլ ինքը ավելացնի:

Բայց մինչեւ նրա գալը էլի՛ գրկում ու համբուրում եմ քեզ,

սիրելի,

սիրելի,

սիրելի

Գ. Խան I.

Քո` Պարույր II

Նամակն իսկապես լավ նամակ է, սակայն այն ավելի վերաբերում է Մահարի-Սեւակ կապերին, քան այդ օրերի իրադարձություններին, որոնց կողքով Սեւակն անցնում է գրեթե լռությամբ: Պակասը լրացնելու համար բացենք Մահարու նամակադարանը:

http://elenasargsyan.wordpress.com/2013/01/20/%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B5%D6%80-%D5%BD%D5%A5%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%AB-%D5%A1%D5%B6%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%BF-%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A8-%D5%A3%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6/